Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 2017

Βαλεντίνα, της Carol Ann Duffy, 1993.


Ούτε κόκκινο τριαντάφυλλο, ούτε σατέν καρδούλα.

Σου προσφέρω ένα κρεμμύδι.
Είναι ένα φεγγάρι τυλιγμένο σε στρατσόχαρτο.
Υπόσχεται φέγγος
σαν το διστακτικό ξεφλούδισμα της αγάπης.

Ορίστε.
Θα σε τυφλώσει με δάκρυα
όπως μια ερωμένη.
Θα κάνει την ανάμνηση σου
μια τρεμάμενη φωτογραφία θλίψης.

Προσπαθώ να είμαι ειλικρινής.

Όχι χαριτωμένη κάρτα ή χαιρετισμοί.

Σου προσφέρω ένα κρεμμύδι.
Το έντονο φιλί του θα παραμείνει στα χείλη σου,
πιστό και κτητικό
όπως είμαστε εμείς,
για όσο είμαστε.

Παρ΄το.
Οι θηλιές του από πλατίνα τσιγαρίζονται σε βέρες,
αν το θες.
Φονικό.
Η οσμή του θα ποτίσει τα δάχτυλα,
θα ποτίσει το μαχαίρι.






(μετάφραση Ευαγγελία Καριοφυλλίδου)

Παρασκευή 27 Ιουνίου 2014

Adios, της Naomi Shihab Nye

Είναι μια καλή λέξη, κυλάει στη γλώσσα
ανεξάρτητα με ποια γλώσσα γεννήθηκες,
Λέγε την. Μάθε από πού ξεκινάει,
η μικρή αλφάβητος της αναχώρησης,
πόσο καιρό παίρνει να την σκεφτείς,
μετά να την πεις, μετά να ακουστεί.

Παντρέψου την. Πιο πολύ από κάθε χρυσή βέρα,
λάμπει, λάμπει.
Φόρα την σε κάθε δάχτυλο
μέχρι τα χέρια σου να χορεύουν,
αγγίζοντας τα πάντα εύκολα,
αφήνοντας τα πάντα εύκολα να φύγουν.

Δέσε την σαν φτερά στην πλάτη σου.
Ή σαν ουρά χαρταετού. Το ρεύμα του αέρα πίσω απ’ ένα τζετ.
Αν για κάτι είσαι γνωστή,
ας είναι για τον τρόπο που χάνεσαι στον ορίζοντα
όταν η δουλειά σου έχει τελειώσει.

Σκέψου πράγματα που παραπαίουν: φύλλα,
κούτες και χαρτοπετσέτες, η υγρή οσμή της μούχλας.

Σκέψου πράγματα που χάνονται.

Σκέψου τι αγαπάς καλύτερα,
τι σου φέρνει δάκρυα στα μάτια.

Κάτι που είπε adios σε σένα
πριν να ξέρεις τι σημαίνει
ή για πόσο έμελλε να είναι.  

Εξήγησε λίγα, η λέξη εξηγείται από μόνη της.
Αργότερα ίσως. Μαθήματα που ακολουθούν μαθήματα,
σαν την σιωπή που ακολουθεί το άκουσμα.              



Naomi Shihab Nye
(μετάφραση Ευαγγελία Καριοφυλλίδου)

Δευτέρα 13 Μαΐου 2013

Πίνοντας κρασί - Wislawa Szymborska, 1962.



Με κοίταξε, απονέμοντάς μου ομορφιά
και 'γω την πήρα για δική μου.
Ευτυχισμένη, καταπίνω ένα αστέρι.

Τον αφήνω να με επινοήσει
στο είδωλο της αντανάκλασης
των ματιών του. Χορεύω, χορεύω
σε μια πληθώρα αιφνίδιων φτερών.

Το τραπέζι είν' ένα τραπέζι, το κρασί κρασί
σ' ένα ποτήρι, που ΄ναι ένα ποτήρι
και στέκεται όρθιο πάνω στο τραπέζι.
Μα εγώ είμαι ένα φάντασμα,
ένα φάντασμα πέρα από κάθε δοξασία,
ένα φάντασμα μέχρι το μεδούλι.

Του λέω αυτά που θέλει ν' ακούσει - για μυρμήγκια
που πεθαίνουν από έρωτα
κάτω απ' τον αστερισμό της πικραλίδας.
Του ορκίζομαι ότι, ραντίζοντάς το με κρασί,
ένα ρόδο λευκό, αυτό θα τραγουδήσει.

Γελώ, και γέρνω το κεφάλι μου
προσεκτικά, σα να δοκιμάζω
μιαν εφεύρεση. Χορεύω, χορεύω
με έκθαμβο δέρμα, στην αγκάλη
που με δημιουργεί.

Η Εύα από το πλευρό, η Αφροδίτη απ' τον αφρό,
η Αθηνά από του Δία το κεφάλι,
ήταν πολύ πιο πραγματικές.

Όταν δε με κοιτά
ψάχνω για το σημάδι μου
στον τοίχο. Το μόνο που βλέπω
είν' ένα καρφί, που τού 'χουν πάρει την εικόνα.





Wislawa Szymborska, 1962.

(μετάφραση από τα αγγλικά Ευαγγελία Καριοφυλλίδου)

Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2013

Έξι Χρόνια



          για τη Νάνσυ

Μια φίλη μας αποκάλεσε
παντρεμένο από χρόνια ζευγάρι

Εγώ τινάχτηκα
εσένα δε σ' ένοιαξε
Στο δρόμο για το σπίτι
ρωτάς γιατί ταράχτηκα
Είμαστε κάτι
σαν αυτό που είπε
λες εσύ   εγώ λέω
Όχι

Δεν είμαστε παντρεμένες
κανένας δεν ευλόγησε
αυτήν την ένωση   κανείς
δε μας χάρισε κουζινικά
Μόνες μας αγοράσαμε το μπλέντερ μας
Χτίσαμε την κοινή μας ζωή
στα μεσοδιαστήματα των νόμων

Έξι χρόνια
Ό,τι μας τράβηξε κοντά
ένας χαρτογράφος   μια μαγνητική δύναμη
τα κορμιά μας   οι κουβέντες μας
ο άνεμος   μια πείνα

Ακροάτριες
μαζί μιλήσαμε

Ήθελα: τη σχοινοτενή σου ενέργεια
έλεγχο   αποφασιστικότητα
ειλικρίνεια   το παρελθόν σου
ως αθλήτριας

Ήθελες:
την “κουλτουριάρικη”
ευγενική μου ζέση

Φυσικά και ήταν καταδικασμένο
Φανέρωσες
τον θυμό μου   αντιστάθηκα
στον έλεγχό σου   η ενέργειά σου
με εξάντλησε   τα χέρια μου
παραείναι ζεστά για σένα   κέρδισες
το βάρος που έχασα   η ευγένειά μου
είναι ανέντιμη   η τιμιότητά σου
αμείλικτη   μισείς
τα διαβάσματά μου   μισώ
τη μοτοσυκλέτα σου

Κι όμως κάτι έχει αλλάξει
Εσύ έχεις γίνει πιο επιεικής
Εγώ πιο αποφασιστική
Τα φέρνουμε βόλτα εύκολα
στο σπίτι μας
με τους κώδικες η μια της άλλης
Δεν υπάρχει τίποτε
να μη μπορούμε να πούμε μαζί

Στέρεο έδαφος
κάτω απ΄τα πόδια μας
το ξέρουμε το τοπίο
Δεν έχουμε επιλογή
προορισμού   μόνο διαδρομής
ένας γρίφος   κάθε μέρα  
ένας καινούριος χάρτης της ίδιας περιοχής


                                           
Alice Bloch, 1978.
(μετάφραση Ευαγγελία Καριοφυλλίδου)

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2013

Ευχαριστήριο Σημείωμα - Wislawa Szymborska, 1976.



Χρωστάω τόσα πολλά
σ΄αυτούς που δεν αγαπώ.

Την ανακούφιση σαν αποδέχομαι

πως είναι κάποιων άλλων προσφιλείς.

Τη χαρά, που δεν είμαι 

ο λύκος για τα πρόβατά τους.

Τη γαλήνη μου, σαν είμαι πλάι τους

γιατί μαζί τους είμαι ελεύθερη
κι αυτό η αγάπη δεν το δίνει,
ούτε ξέρει να το δέχεται.

Δεν τους περιμένω 

από πόρτα σε παράθυρο.
Καρτερική σχεδόν όσο 
ένα ηλιακό ρολόι,
κατανοώ
αυτά που η αγάπη δεν κατανοεί.
Συγχωρώ
αυτά που η αγάπη δε θα συγχωρούσε ποτέ.

Από συνάντηση σε γράμμα

δεν περνά μια αιωνιότητα, 
μόνο μερικές μέρες ή βδομάδες.

Οι εκδρομές μαζί τους καταλήγουν πάντα μια χαρά:

τις συναυλίες τις απολαμβάνουμε,
τους καθεδρικούς τους τριγυρνάμε,
τα τοπία στο επίκεντρο.

Κι όταν στεριές και θάλασσες

μπαίνουν ανάμεσά μας,
είναι στεριές και θάλασσες
που συναντάς σε κάθε χάρτη.

Αν ζω στις τρεις διαστάσεις

σ΄ αυτούς το οφείλω,
σ΄ένα μη λυρικό και μη ρητορικό διάστημα,
μ΄έναν πραγματικό, διαρκώς μεταβαλλόμενο ορίζοντα.

Ούτε και οι ίδιοι δε ξέρουν

πόσα μεταφέρουν στα άδεια τους χέρια.

"Δεν τους χρωστάω τίποτα,"

θα έλεγε η αγάπη
σ' αυτό τ' ανοιχτό ερώτημα.




Wislawa Szymborska, 1976.

(μετάφραση από τα αγγλικά, Ευαγγελία Καριοφυλλίδου )

Μια γνώμη πάνω στο θέμα της πορνογραφίας



Δεν υπάρχει τίποτα πιο έκφυλο από τη σκέψη.
Τέτοιου είδους ακολασία τρέχει ασύδοτη σαν ζιζάνιο
σε χωράφι στρωμένο μαργαρίτες.

Τίποτα δεν είναι ιερό γι' αυτούς που σκέφτονται.
Το να λένε τα πράγματα ευθαρσώς με τ΄ όνομά τους,
τολμηρές αναλύσεις, προκλητικές συνθέσεις,
φρενιτώδη, παράφορα κυνηγητά πίσω από γυμνά γεγονότα,
βρώμικοι δάκτυλοι επί ευαίσθητων θεμάτων,
συζητήσεις εν θερμώ – είναι βούτυρο στο ψωμί τους.

Στο άπλετο φως της μέρας ή πίσω από το πέπλο της νύχτας
σχηματίζουν κύκλους, τρίγωνα και ζεύγη.
Η ηλικία και το φύλο του συντρόφου τους είναι άνευ σημασίας.
Τα μάτια τους γυαλίζουν, τα μάγουλά τους αναψοκοκκινίζουν.
Φίλος τον φίλο οδηγεί σε παραστράτημα.
Έκφυλες κόρες διαφθείρουν τους πατεράδες τους.
Αδελφός γίνεται νταβατζής για τη μικρή του αδελφή.

Προτιμούν τους καρπούς
του απαγορευμένου δέντρου της γνώσης
από τα ροδαλά κωλομέρια που μπορείς να βρεις σε ιλουστρασιόν περιοδικά,
όλες αυτές τις εν τέλει αφελείς προστυχιές.
Τα βιβλία που απολαμβάνουν δεν έχουν εικόνες.
'Οτι διαφορετικό έχουν βρίσκεται σε συγκεκριμένες φράσεις
σημειωμένες με το νύχι ή με το μολύβι.

Είναι σοκαριστικό, οι στάσεις,
η αχαλίνωτη απλότητα με την οποία
ένα μυαλό σκαρφίζεται να γονιμοποιήσει ένα άλλο!
Τέτοιες στάσεις ούτε το ίδιο το Κάμα Σούτρα δε γνωρίζει.

Κατά τη διάρκεια αυτών τους των συναντήσεων, το μόνο πράγμα που αχνίζει είναι το τσάι.
Οι άνθρωποι κάθονται στις καρέκλες τους και κουνούν τα χείλη τους.
Ο καθένας πλέκει μόνο τα δικά του πόδια.
Έτσι τα λένε με το ένα πόδι ν' ακουμπά στο πάτωμα,
καθώς το άλλο αιωρείται ελεύθερα στον αέρα.
Μόνο αραιά και πού όντως κάποιος σηκώνεται,
πηγαίνει στο παράθυρο
και μέσα από μια χαραμάδα στις κουρτίνες
ρίχνει μια κρυφή ματιά έξω στο δρόμο.




Wislawa Szymborska, 1986.
 Από τη συλλογή "Άνθρωποι πάνω στη γέφυρα".
(μετάφραση από τα αγγλικά, Ευαγγελία Καριοφυλλίδου)

Η τέχνη της εξαφάνισης



Όταν σου λένε Δε γνωριζόμαστε;
πες όχι.

Όταν σε καλούν στο πάρτι
θυμήσου πώς είναι τα πάρτι
πριν απαντήσεις.

Κάποιος να σου λέει με δυνατή φωνή
πως κάποτε έγραψε ένα ποίημα.
Λαδεροί κεφτέδες σε χάρτινα πιατάκια.
Μετά απάντησε.

Αν πουν να βρεθούμε καμιά φορά.
πες γιατί.

Δεν είναι πως δεν τους αγαπάς πια.
Προσπαθείς να θυμηθείς κάτι
πολύ σημαντικό για να ξεχαστεί.
Δέντρα. Η καμπάνα της μονής το σούρουπο.
Πες τους πως έχεις ένα νέο σχέδιο.
Δε θα τελειώσει ποτέ.

Όταν σ' αναγνωρίζει κάποιος σ' ένα μανάβικο
γνέψε σύντομα και γίνε λάχανο.
Όταν κάποιος που δεν έχεις δει για δέκα χρόνια
εμφανιστεί στην πόρτα,
μην αρχίσεις να του τραγουδάς όλα τα νέα σου τραγούδια.
Ποτέ δε θα προφτάσεις.

Να τριγυρνάς και να αισθάνεσαι σαν φύλλο.
Να γνωρίζεις πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να πέσεις.
Μετά αποφάσισε τι να κάνεις με τον χρόνο σου.




Naomi Shihab Nye
(μετάφραση Ευαγγελία Καριοφυλλίδου)